خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها - سمیه گلابگیریان: ریزگردها عامل اصلی آلودگی هوای شهرهای مختلف استان یزد به شمار می‌روند که البته بخشی از آن مربوط به اقلیم شهر یزد و بخشی نیز مربوط به انتقال این ریزگردها از منابع خارجی است.

غباری که شهر را در بر می‌گیرد و با چشم قابل رؤیت است حاصل ریزگردهایی است که به دلیل عدم پوشش گیاهی از نقاط کویری استان راهی شهر می‌شود اما این ریزگردها، تنها گرد و غبار نیستند بلکه حامل ذرات خطرناک ناشی از آلایندگی صنایع سنگین هم هستند و سلامت شهروندان یزدی را بیشتر در معرض خطر قرار می‌دهند.

نگرانی از آلایندگی آینده شهرهای استان یزد

یکی از شهروندان یزدی با اشاره به تصمیمات گذشته برای استقرار صنایع سنگین در استان و آسیب آن به مردم افزود: مشخص نیست که با سیاست‌های دولت برای کاهش واحدهای آلاینده، آیا در صدور مجوزهای جدید دقت نظر لازم صورت می‌گیرد یا خیر.

مهدی رحیمیان افزود: امروز هر چه از آلودگی ناله می‌کنیم می‌گویند ناشی از تصمیمات اشتباه گذشته است اما امید داریم که دیگر تصمیم اشتباهی گرفته نشود که در آینده مورد نقد قرار گیرد و از سوی دیگر همین وضعیت فعلی هم باید از سوی محیط زیست کنترل شود که آلودگی‌ها کاهش یابد.

وی بر ضرورت نظارت بر فعالیت صنایع و کنترل بر تجهیز آنها به سیستم‌های نوین کنترل آلودگی تاکید کرد و افزود: صنایع سنگین می‌توانند به دستگاه‌های مدرن تجهیز شوند تا آلودگی آنها به حداقل برسد از این رو اداره محیط زیست باید به صاحبان این صنایع فشار بیاورد که این سیستم‌ها را خریداری کنند.

ضرورت یافتن راهکار برای کاهش گرد و غبارهای محلی

یکی دیگر از شهروندان اما به موضوع ریزگردها اشاره کرد و افزود: موضوع ریزگردها از زندگی یزدی‌های کویر نشین جدایی ناپذیر است و باید تدبیر اساسی برای آن اندیشیده شود چرا که این عوامل طبیعی حذف شدنی نیستند اما با اقداماتی از جمله افزایش کاشت گیاهان در حصار شهرها می‌توان اثرات آنها بر کیفیت هوا را کاهش داد.

علیرضا میرسلیمی گفت: سالانه افراد زیادی از بیماری‌های ریوی جان خود را از دست می‌دهند و گرد و غبار منتشر شده در هوای کویر که هیچ گاه به صفر نمی‌رسد و در برخی روزها بسیار زیاد و برخی روزها کمتر است، عامل اصلی جان باختن این افراد است.

وی افزود: باید راهکاری اندیشیده شود که منبع اصلی آلودگی هوای یزد که هرازگاهی شهروندان را از حضور در شهر منع می‌کند، مدیریت شود چرا که همین ریزگردها حامل آلودگی صنایع هم هستند و خطرات مضاعفی برای سلامت شهروندان یزدی محسوب می‌شوند.

نوسان تعداد روزهای آلوده در هر سال

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد در گفتگو با خبرنگار مهر با تذکر درباره روند افزایشی تعداد روزهای آلوده استان که کیفیت آیتم‌های آلایندگی بالاتر از حد استاندارد قرار می‌گیرند، یکی از دلایل آن را افزایش وقوع پدیده گرد و غبار با منشأ طبیعی در شش ماهه ابتدای سال و وقوع پدیده وارونگی دما با آغاز فصول سرد سال عنوان کرد.

سید مصطفی میرزایی با تاکید بر اینکه در مجموع شاهد افزایش روزهای آلوده یا به اصطلاح بالاتر از استاندارد در سال‌های اخیر هستیم؛ یکی از دلایل اصلی آن را افزایش وقوع پدیده گرد و غبار با منشأ طبیعی در نیمه نخست سال و وقوع پدیده وارونگی دما با آغاز فصل سرد سال عنوان کرد.

وی افزود: سال گذشته شهر یزد رشد ۸/۶۳ درصدی، شهر میبد رشد ۱۳/۵ درصدی و شهر اردکان رشد ۱/۳۴ درصدی تعداد روزهای بالاتر از حد استاندارد را نسبت به سال ۱۴۰۰ تجربه کرده‌اند که تغییرات فصلی و آب و هوایی عامل اصلی این نوسانات بوده است.

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد اعلام کرد: در این راستا ۱۶ کارگروه شرایط اضطرار آلودگی هوا بر اساس تبصره ۳ ماده ۳ قانون هوای پاک در سال ۱۴۰۱ تشکیل شد که نسبت به سال ۱۴۰۰ با هفت کارگروه مذکور، شاهد رشد ۲۵/۵۶ درصدی بودیم.

فعالیت ۸ ایستگاه سنجش آلودگی در استان

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد اعلام کرد: شاخص کیفی هوا به صورت روزانه محاسبه می‌شود و با توجه به ایستگاه‌هایی که در محور یزد - عقدا نصب شده است، روند بررسی کیفیت و ثبت روزهای آلوده تسهیل شده است.

وی اعلام کرد: در حال حاضر هشت ایستگاه سنجش در شهرستان‌های مهریز، یزد، اشکذر، میبد، اردکان نصب شده و ایستگاه شهرستان بافق هم در آینده نزدیک راه اندازی خواهد شد و ایستگاه جدیدی نیز در شهرستان اردکان نصب می‌شود که اندازه‌گیری گاز را انجام می‌دهد.

جبهه‌های فاقد بارش، عامل افزایش روزهای آلوده استان

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد درباره وضعیت روزهای آلوده شهر یزد گفت: زمانی که جبهه‌های هوایی که وارد استان یزد می‌شود، با بارش همراه باشد، آلودگی کاهش و زمانی که جبهه با بارش همراه نباشد، آلودگی افزایش می‌یابد به این ترتیب روزهای آلوده سال گذشته نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافت.

وی تاکید کرد: اما به این معنا نیست که شاخص کیفی هوا کاهش یافته است بلکه این ناشی از شرایط اقلیمی استان است. استان یزد سه ماه ویژه آلوده را در فصل سرد سال متأثر از صنایع دارد که تعداد روزهای آلوده را افزایش می‌دهد.

میرزایی با تاکید بر شرایط اقلیمی بر میزان آلودگی و روزهای آلوده استان گفت: در سال ۱۴۰۱ میزان آلودگی ذرات به مراتب بیشتر از سال ۱۴۰۰ بود از این رو افزایش چشمگیری در تعداد روزهای آلوده داشتیم اما در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش روزهای آلوده را شاهد هستیم.

وی دلیل این کاهش را ناشی از بارش همراه با پدیده‌های جوی که وارد استان می‌شوند، عنوان و بیان کرد: اما باید به این نکته توجه کرد که اصلی ترین عامل آلودگی هوای استان یزد پدیده گرد و غبار محلی ناشی از خشکسالی‌ها و عدم پوشش گیاهی زمین و بیابان‌های وسیع است.

چالش پایش های میدانی

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد ادامه داد: اما بخشی از آلودگی ناشی از فعالیت صنایع سنگین و معادن و به ویژه ماشین‌های حامل بارهای صنعتی و معدنی در محور ترانزیتی استان است.

وی افزود: در این حوزه اقدامات مؤثری با نظارت بر عملکرد صنایع استان اتفاق افتاده است چرا که پایش جزو لاینفک وظایف محیط زیست در حوزه صنایع است اما کمبود نیرو همواره بر عملکرد این واحد چالش ایجاد کرده است.

میرزایی گفت: در حال حاضر ۱۵ نفر در واحد پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد فعالیت می‌کنند که ۱۳ نفر کارشناسان آن، بانوان هستند که توان نمونه گیری از بالاترین قسمت واحدهای تولیدی را ندارند و تنها ۲ کارشناس مرد به این شکل نمونه گیری را انجام می‌دهند.

فعالیت شبانه روزی مرکز پایش استان

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد به فعالیت مراکز پایش اشاره کرد و افزود: البته با توجه به فعالیت شبانه روزی این مراکز، هر واحد صنعتی در یک ساعت پنج بار پایش می‌شود به طوری که می‌توان گفت که هیچ واحدی از نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست استان خارج نیست.

وی تاکید کرد: اما در کنار پایش های مرکز، پایش میدانی و حضوری نیز بخش زیادی از فعالیت کارشناسان را شامل می‌شود به طوری که با همین حداقل کارشناسان فعال در حوزه پایش، در یک ماه بالغ بر ۲۰ هزار بار صنایع یک محور پایش می‌شوند.

میرزایی نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد را تنها محدود به صنایع سنگین ندانست و افزود: واحدهای بزرگ فولادی، کاشی و سرامیک به صورت مداوم تحت پایش قرار دارند اما از پایش صنایع کوچک نیز غافل نیستیم چرا که سوخت مصرفی این واحدها گاز است که هر چند پاک اما در نهایت آلاینده است و در افزایش میزان آلودگی استان نقش دارند.

گزارش وضعیت کیفی هوای شهرهای محور مهریز _ عقدا طی سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱

نظارت‌های یک ساله معاونت محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان