یکی از ادعاهای همیشگی دولت‌ها و رسانه‌های غربی علیه کشورهای دیگر «نبود آزادی بیان» و اتهام‌زنی در مورد ایجاد مانع برای فعالان رسانه‌ای، خبرنگاران و گزارشگران بوده است. گذشته از اینکه آمریکا و دیگر کشورهای پیشرفته به صورت محسوس و نامحسوس انواع محدودیت‌ها را در مسیر فعالیت‌های رسانه‌ای در کشورهای خود ایجاد می‌کنند اما یک نکته همیشه در رویکردهای متناقض کاخ سفید  برجسته بوده است. موضوع قابل توجه آن است که در ذهن رهبران واشنگتن همه‌ این نسخه‌ها تنها برای کشورهای جهان پیچیده می‌شود و آمریکا و متحدانش به ویژه رژیم صهیونیستی از هرگونه محدودیت یا انتقادی مصون هستند.

خبرنگار آمریکایی که به دست صهیونیست‌ها شهید شد

«شیرین ابوعاقله» خبرنگار آمریکایی-فلسطینی شبکه الجزیره قطر نمونه بارز این معیار دوگانه آمریکایی است که روز چهارشنبه ۱۱ می‌۲۰۲۲ (۲۱ اردیبهشت ماه) با گلوله مستقیم سربازان ارتش رژیم صهیونیستی در شهر جنین سرزمین‌های اشغالی به شهادت رسید. 

«شیرین ابوعاقله» خبرنگار آمریکایی-فلسطینی شبکه الجزیره قطر نمونه بارز معیار دوگانه آمریکایی‌ها در قبال آزادی بیان و خشونت رژیم صهیونیستی است

وی در سال ۱۹۷۱ میلادی در بخش شرقی قدس اشغالی به دنیا آمد و با اینکه مسیحی بود به دلیل مخالفت با سیاست‌های اشغالگرانه‌ این رژیم، برای بیشتر از ۲ دهه به عنوان گزارشگر شبکه تلویزیونی الجزیره در فلسطین مشغول فعالیت بود. 

ابوعاقله پیش از آن با چند وب سایت و پایگاه خبری از جمله آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک، رادیو صدای فلسطین، کانال ماهواره‌ای امان، موسسه مفتاح و رادیو مونت کارلو همکاری کرد.

وی تا پیش از شهادت تاکید داشت اولویت او در زندگی فعالیت‌های خبری انتشار جنایت‌های اشغالگران صهیونیست است و در دفاع از آرمان کشورش فلسطین جان خود را از دست داد.

دو روزنامه‌نگاری که روز حادثه در کنار ابوعاقله بودند، اظهار داشتند که ارتش اسرائیل به صورت مستقیم و عمدی به سمت روزنامه نگاران شلیک کرد و با علم به‌ اینکه هیچ فرد مسلحی در آن‌جا وجود ندارد و هیچ برخوردی صورت نگرفته و منطقه امن است، دست از تیراندازی نکشیدند.

ناظران اعلام داشتند که هیچ گونه درگیری صورت نگرفته بود و تک تیراندازان صهیونیستی بر پشت بام خانه‌ها حضور داشتند و شیرین ابوعاقله هدف اصابت گلوله تک تیراندازان ارتش اشغالگر قرار گرفت.

ادعای آزادی بیان آمریکا قربانی اشغالگری صهیونیست‌ها

این اتفاق از چند جهت قابل توجه بود و باعث شد تا موج رسانه‌ای پرقدرتی در جهان به ویژه در کشورهای اسلامی به راه بیفتد. نخست آنکه ابوعاقله در حال تهیه گزارش بود و غیر از دوربین و میکروفون سلاحی را در دست نداشت. تصاویر لحظه شهادت وی هم نشان می‌داد که صهیونیست‌ها برای چند دقیقه از نزدیک شدن امدادرسان‌ها به بدن وی جلوگیری می‌کردند.

نکته دیگر آن بود که وی یک عرب مسیحی متولد و ساکن قدس بود که حتی داشتن تابعیت ایالات متحده هم موجب نشد که رژیم صهیونیستی در کشتن وی تردید کند.

پیامدهای این اقدام به ویژه شدت خشونت صهیونیست‌ها در زمان تشییع جنازه و حتی در مراسم سوگواری وی به اندازه‌ای سنگین بود  که مقام‌های تل‌آویو برای فرار از بار مسئولیت در ابتدا ادعا کردند وی هدف گلوله‌ نیروهای فلسطینی قرار گرفت اما انتشار تصاویر واقعیت را نشان داد و موجب عقب نشینی آن‌ها شد.
با شدت گرفتن انتقادها، مقام‌های اسرائیل در نامه‌ای از مسئولان قطری شبکه الجزیره درخواست کردند بر موضوع شیوه شهادت وی تمرکز نداشته باشند.

با این حال یک نکته بارز در عرصه جهانی نوع واکنش دولت‌ها و رسانه‌های کشورهای غربی به حادثه بود که سکوت اختیار کردند. برخلاف همه موارد مشابه که وقتی در یک کشور کوچکترین تعرضی به یک خبرنگار آمریکایی و غربی صورت می‌گرفت بلندگوهای رسانه‌ای آن‌ها تا مدت‌ها بر روی آن تمرکز داشتند و کارزاری را در زمینه لزوم آزادی بیان و فعالیت‌های رسانه‌ای راه اندازی می‌کردند اما این‌بار حتی واشنگتن بیانیه صادر نکرد، از اقدام رژیم صهیوینستی انتقادی نشد و در واقع کاخ سفید شهروند خود را قربانی خواسته‌ و اشغالگری و خشونت صهیونیست‌ها کرد.
 

در این زمینه گروه پژوهش ایرنا گفت‌وگویی را با «ریچارد فالک»(۱) استاد دانشگاه و حقوقدان آمریکایی و گزارشگر پیشین سازمان ملل در امور فلسطین ترتیب داد و نظرات وی را در مورد ادعاهای دولت‌های غربی به ویژه آمریکا در زمینه آزادی رسانه‌ها و معیارهای دوگانه کاخ سفید در مقابل اسرائیل و دیگر کشورها خواستار شد.

«ریچارد اندرسون فالک» استاد ممتاز حقوق بین الملل در دانشگاه پرینستون ایالات متحده، و رئیس هیئت امنای ناظر حقوق بشر اروپا-مدیترانه است. پروفسور فالک استاد شناخته شده‌ای در حوزه مطالعات جهانی و بین‌المللی در دانشگاه کالیفرنیا است و از۲۰ سال قبل که بازنشسته شد به کارهای پژوهشی و رسانه‌ای مشغول شده است.

فالک برای یک دوره شش ساله به عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد حقوق بشر فلسطین مشغول فعالیت بود.

متن کامل مصاحبه در بخش ذیل آمده است:

آمریکا هیچگاه منتقد خشونت اسرائیل نمی‌شود

ایرنا: کشته شدن «شیرین ابوعاقله» روزنامه نگار فلسطینی-آمریکایی، در بسیاری از کشورها مورد توجه قرار گرفت. اما دولت و رسانه‌های آمریکا در برابر قتل او که شهروند آمریکایی هم به حساب می‌آمد، موضعی نگرفتند. دلیل این بی تفاوتی چه بود؟

ریچارد فالک: انجام این واکنش ملایم از سوی ایالات متحده به قتل عمدی آشکار شیرین ابوعاقله به وسیله یک سرباز اسرائیلی قابل انتظار بود. فرد قربانی یک روزنامه نگار کهنه کار مورد احترام بود که در سراسر خاورمیانه به دلیل گزارش بی باکانه‌اش از خشونت اسرائیل در فلسطین اشغالی مورد تحسین قرار می‌گرفت.

مانند همه دفعات قبل، وقتی که اسرائیل از زور و خشونت بیش از حد با اهداف خاص سوءاستفاده می‌کند، به ندرت اتفاق می‌افتد که دولت ایالات متحده و بیشتر رسانه‌های با نفوذ آن حتی یک انتقاد نرم را هم از اسرائیل ابراز کنند.

حقوقدان آمریکایی: واشنگتن، از هر شکایت یا اقدامی که با رفتار و سیاست‌های نادرست اسرائیل ارتباط دارد، خودداری می‌کند اما در رابطه با ایران تمایل دارد موضوع را بزرگنمایی کند یا حتی ادعای نادرستی را علیه‌ تهران مطرح کند تا سیاست‌هایش را پیش ببرد

ایرنا:  به طور مثال وقتی یک شهروند دوتابعیتی آمریکا مانند جیسون رضائیان، روزنامه نگار واشنگتن پست، در ایران به عنوان جاسوس دستگیر شد، رسانه‌های آمریکا در مورد آزادی او جنجال زیادی به پا کردند و دولت آمریکا هم به شدت دست به کار شد و هزینه بسیاری را برای آزادی وی صرف کرد. به نظر شما تفاوت جیسون رضائیان با شیرین ابوعاقله در چیست؟

فالک: میان این دو فرد تفاوت وجود دارد. شیرین ابوعاقله فرد بی‌گناهی بود و هیچ کار اشتباهی را انجام نداده بود. اما اتهامات بسیار جدی علیه جیسون رضائیان مطرح شد. برای یک دولت خارجی بسیار دشوار است که دریابد آیا شواهد واقعی در مورد این اتهامات وجود دارد یا نه. اما اتهامات جدی علیه رضائیان مطرح شده بود.

رضائیان به عنوان یک جاسوس عمل می‌کرد. اما تفاوت اساسی این است که اسرائیل، متحد نزدیک ایالات متحده است ولی ایران دشمن اصلی و مهم آمریکا است.

واشنگتن در رابطه با اسرائیل، از هر شکایت یا اقدامی که با رفتار و سیاست‌های نادرست اسرائیل ارتباط دارد، خودداری می‌کند، در مقابل،در رابطه با مسائل ایران تمایل دارد موضوع را بزرگنمایی کند یا حتی ادعای نادرستی را علیه‌ تهران مطرح کند تا سیاست‌هایش را پیش ببرد.

همیشه استاندارد دوگانه آمریکا در مورد اسرائیل صدق می‌کند

ایرنا: مشابه اتفاق شیرین ابوعاقله برای یک شهروند دیگر آمریکایی به نام «راشل کوری» نیز رخ داد و دولت ایالات متحده از خود او یا خانواده اش حمایت نکرد. هر دو حادثه هم به خشونت اسرائیل ارتباط داشت. به نظر شما صهیونیست‌ها و لابی اسرائیل تا چه اندازه در آمریکا قدرت دارند؟

فالک: شیرین ابوعاقله یک روزنامه نگار حرفه‌ای بود، در حالی که «راشل کوری» یک فعال سیاسی بود که درگیر تلاش‌های غیرخشونت آمیز برای مقابله با تخریب غیرقانونی خانه فلسطینیان از سوی اسرائیل شده بود. هر دو نفر قربانی، شهروند آمریکایی و سزاوار حمایت حداکثری از سوی دولت خود بودند، به ویژه آنکه‌ ایالات متحده سال‌هاست که بسته بزرگ کمک اقتصادی را به صورت پی در پی به اسرائیل اختصاص می‌دهد.
فالک: لابی اسرائیل و حمایت از پروژه صهیونیست‌ها از طرف اکثریت بزرگ یهودیان آمریکایی فشار زیادی را ایجاد می‌کند تا از هرگونه واکنش تند انتقادی  علیه اسرائیل، جلوگیری شودلابی اسرائیل و حمایت از پروژه صهیونیست‌ها از طرف اکثریت بزرگ یهودیان آمریکایی فشار زیادی را ایجاد می‌کند تا از هرگونه واکنش تند و انتقادی علیه اسرائیل، جلوگیری شود. برای یک سیاستمدار هزینه‌های داخلی زیادی در مخالفت با اسرائیل وجود دارد. هزینه‌ چشم پوشی بی عدالتی‌های رژیم اسرائیل حتی نسبت به شهروندان آمریکایی برای تل‌آویو بسیار اندک و حداقلی است.

همانطور که در پاسخ به سئوال قبلی در مورد تفاوت ایران و اسرائیل برای واشنگتن یادآور شدم، این یک  واقعیت غم‌انگیز است که وجود استانداردهای دوگانه را در سیاست‌های آمریکا توجیه می‌کند.

پیوست:

۱. ریچارد فالک اکنون عضو هیات تحریریه نشریات The Nation و The Progressive و رئیس هیئت مدیره بنیاد صلح هسته‌ای است. او در سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۰، به عنوان عضو کمیسیون بین المللی مستقل در مورد کوزوو مشغول فعالیت بود. وی در سال ۲۰۰۱ هم به عضویت کمیسیون تحقیق حقوق بشر برای سرزمین‌های فلسطین که توسط سازمان ملل تشکیل شد، در آمد.

فالک همچنین به عنوان وکیل اتیوپی و لیبریا در پرونده جنوب غربی آفریقا در دادگاه بین‌المللی دادگستری انجام وظیفه کرد. فالک از سال ۲۰۰۸ برای یک دوره ۶ ساله به عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد حقوق بشر فلسطین فعالیت کرد.

این استاد حقوق بین الملل کتاب‌ها و مقالات فراوانی را نگاشته است. «جنگ بزرگ ترور»، «دین و حکومت جهانی انسانی»، «افق حقوق بشر»، «به سوی یک سیاست جهانی جدید »، «وعده نظم جهانی»، «سلاح‌های غیرقابل دفاع»، «مطالعه جهان‌های آینده» تعدادی از تالیفات فالک هستند.